Սեպտեմբերի 27-ին իռլանդացի խորհրդարանական Պոլ Գավանը` «Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հակամարտության հումանիտար հետևանքների մասին» զեկույց է ներկայացրել ԵԽԽՎ։ 

«2021 թվականի օգոստոսի սկզբի դրությամբ Ադրբեջանը, ըստ Հայաստանի տվյալների, վերադարձրել է 103 բանտարկյալ, այդ թվում՝ քաղաքացիական անձանց, իսկ Հայաստանը, ըստ Ադրբեջանի տվյալների, 21 գերի է վերադարձրել: Երկու կողմերն էլ պնդում են, որ վերադարձել կամ ազատ են արձակել բոլոր ռազմագերիներին: Սակայն Հայաստանը վիճարկում է Ադրբեջանի հայտարարությունը»,- ասվում է զեկույցում:

Նշվում է, որ հայ գերիներին Բաքվի իշխանությունները բաժանել են երկու մասի՝ անձինք, որոնք ձերբակալվել են Ադրբեջանի կողմից Ղարաբաղի վերաբերյալ եռակողմ հայտարարության ստորագրումից հետո՝ 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ին, և որոնք գերեվարվել են պատերազմի ժամանակ:

2021 թ․-ի օգոստոսի սկզբին մոտ 45 հայ դեռ ադրբեջանական գերության մեջ են, հիմնականում եռակողմ հայտարարության ստորագրումից հետո։ Պատերազմի ընթացքում գերեվարված, գերության մեջ հայտնված կամ գերության մեջ տեսագրված տեսանյութում հայտնված անձանց գտնվելու վայրը անհայտ է: Ադրբեջանի իշխանությունները պնդում են, որ իրենց մասին տեղեկություններ չունեն:

Զեկույցում նշվում է, որ «Ադրբեջանի իշխանությունները շարունակում են պնդել, որ ձերբակալվածները ռազմագերիներ չեն, այլ համարվում են ահաբեկիչներ, և եռակողմ հայտարարության դրույթները նրանց չեն վերաբերում։ Հայաստանի իշխանությունները հերքում են այդ անձանց մասնակցությունը ահաբեկչական գործողություններին և պնդում են, որ նրանք օրինական զինվորական ծառայություն են անցել: Բանախոսը (Պոլ Գավանը) բազմիցս առիթ է խնդրել բանտարկյալների հետ անձամբ հանդիպելու 2021 թվականի հուլիսին Ադրբեջան կատարած իր ճանաչողական այցից առաջ և ընթացքում՝ ոչ միայն շահագրգիռ անձանց կարգավիճակը ստուգելու, այլև վստահություն հաստատելու երկու կողմերի համար: Զեկուցողը շատ է ափսոսում, որ այս խնդրանքը չի բավարարվել, չնայած այն բացատրությանը, որ նման այցը տեղի է ունենում մասնագիտացված մարմնի շրջանակներում»։
ԵԽԽՎ-ն կոչ է արել Ադրբեջանի իշխանություններին արագացնել հետաքննությունը և համապատասխան տեղեկատվություն ուղարկել ՄԻԵԴ և Հայաստանի ներկայացուցիչներին: Միևնույն ժամանակ, մտահոգություն է արտահայտվում եռակողմ հայտարարության ստորագրումից հետո գերության մեջ պահված մոտ 48 հայերի կալանավորման պայմանների վերաբերյալ, որոնք դեռ գերության մեջ են: Վեհաժողովը կոչ է անում Ադրբեջանի իշխանություններին ազատ արձակել մնացած բոլոր բանտարկյալներին և առանց հետաձգման վերադարձնել նրանց Հայաստան:

1066